Xe nhập ồ ạt về…nhưng chớ vội mừng
Dù các liên doanh đã hoàn tất giấy tờ và bắt đầu thông quan nhiều lô xe, nhưng xem ra niềm vui lại chẳng tày gang, xe nhập khẩu lại đang đứng trước một rào cản mới.
Xong “ải” Nghị định 116
Đến thời điểm hiện tại, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) đã chính thức chấp thuận Giấy chứng nhận chất lượng kiểu loại ô tô do Chính phủ Thái Lan và Indonesia cung cấp. Điều này đồng nghĩa, những rào cản từ Nghị định 116 và Thông tư 03/2018 gần như đã được gỡ bỏ. Khó khăn còn lại của các liên doanh nhập khẩu ô tô chỉ là khâu thông quan các lô xe.
Tuy nhiên, với những động thái mới nhất, cụ thể là việc Honda Việt Nam chỉ cần khoảng 1 tháng để “giải thoát” lô xe hơn 2.000 chiếc, có thể thấy quá trình kiểm định xe theo lô không khó khăn và kéo dài như các hãng vẫn nghĩ.
Vừa giải xong bài toán Nghị định 116, xe nhập khẩu lại đứng trước rào cản mới
Đó là chưa kể, mới đây Bộ GTVT cũng ra quyết định thành lập Đoàn công tác liên ngành hỗ trợ doanh nghiệp trong quá trình triển khai thực hiện Nghị định số 116/2017 và Thông tư số 03/2018. Quyết định này được xem là “cứu cánh” mới, có thể giúp các hãng rút ngắn được thời gian làm thủ tục thông quan và kiểm định xe hơn nữa.
Những tín hiệu tích cực này đã nhanh chóng trở thành “động lực” để nhiều liên doanh khác ngoài Honda Việt Nam đẩy nhanh quá trình nhập xe. Có thể nói, đến cuối tháng 3/2018, hầu hết các liên doanh đều đã có trong tay đầy đủ các giấy tờ cần thiết. Và khi những vướng mắc về thủ tục dần được giải quyết, việc ô tô nhập khẩu (đặc biệt là xe nhập nội khối ASEAN) sẽ tràn vào Việt Nam là chuyện hiển nhiên.
Minh chứng dễ nhận thấy nhất chính là số liệu báo cáo vừa được công bố từ Tổng cục Hải quan. Theo đó, trong tháng 3/2018, đã có khoảng 5.000 chiếc ô tô nhập khẩu về Việt Nam, đạt trị giá 115 triệu USD. Con số này gấp đến 25 lần so với lượng xe nhập về nước tháng 2/2018 (chỉ 200 chiếc) và gấp 15 lần so với tháng 1 trước đó (340 chiếc).
Nhưng chớ vội mừng! Sẽ còn “ải” gì tiếp theo?
Với tình hình hiện tại, nhiều chuyên gia dự báo, từ tháng 4/2018, những mẫu xe nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia sẽ tiếp tục ồ ạt về nước. Đây rõ ràng là tin vui với người tiêu dùng ô tô, nhưng liệu niềm vui có kéo dài khi mà xe nhập khẩu lại sắp phải đối mặt với những rào cản mới đang manh nha hình thành.
Theo đó, ngày 22/3/2018, Văn phòng Chính phủ vừa gửi công văn truyền đạt ý kiến chỉ đạo của Phó thủ tướng Trịnh Đình Dũng đến Bộ Khoa học và Công nghệ và Bộ Giao thông Vận tải. Trong công văn này, Phó thủ tướng chỉ đạo 2 bộ trên phải "phối hợp với các Bộ, cơ quan liên quan tiếp tục thực hiện việc rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống Tiêu chuẩn Việt Nam, Quy chuẩn Việt Nam đối với xe ôtô nguyên chiếc nhập khẩu, bảo đảm yêu cầu quản lý nhà nước về tăng cường quản lý chất lượng xe nhập khẩu, đồng thời phù hợp với các cam kết hội nhập quốc tế".
Hiện vẫn chưa biết những tiêu chuẩn và quy chuẩn mới sẽ bao gồm những gì, nhưng cũng không khó để hình dung, đây nhiều khả năng sẽ là hàng rào kỹ thuật mới được dựng lên sau Nghị định 116 và Thông tư 03/2018. Nhiệm vụ của hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn mới này không gì khác nhằm siết chặt quản lí với xe nhập khẩu, đồng thời hỗ trợ xe sản xuất, lắp ráp trong nước, phục vụ mục tiêu phát triển ngành công nghiệp ô tô Việt Nam.
Đứng trước nguy cơ xuất hiện một rào cản mới, nhiều hãng xe nhập khẩu tỏ rõ sự lo lắng. Mặc dù vậy, cũng có ý kiến cho rằng, hệ thống tiêu chuẩn và quy chuẩn mới dù sao vẫn phải phù hợp với những cam kết quốc tế, vì vậy cũng khó lòng cản trở ô tô nhập khẩu nếu chỉ xét trên phương diện kỹ thuật.
Cái khó nhất hiện tại chính là việc thông tin vẫn còn khá mơ hồ. Hãng chưa biết chính xác những “rào cản” mới sẽ được dựng lên ở khía cạnh nào và chưa biết phải chuẩn bị “đối phó” ra sao nếu “chu kì chính sách” lặp lại.